Rozmowa z Michałem Zawadzkim, rolnikiem ze wsi Jurgi pod Ostrołęką

Krystyna Naszkowska: Zyskał pan na wejściu do Unii?

Michał Zawadzki: Nic a nic. Na wsi wcale nie jest lepiej.

Bierze pan dopłaty do ziemi?

- Biorę, ale co z tego? Od czasu, jak weszliśmy do Unii, wszystko jest dwa razy droższe - nawozy, paliwo. W rolnictwie nic się nie opłaca robić. Jedno mleko, co jeszcze ma dobre ceny.

A świnie? Od kilku tygodni ceny skupu idą szybko w górę, już są po 4,5 zł za kilo żywca.

- Chyba w telewizji jest taka cena. U nas w skupie płacą po 2,8 zł. Już nie chowam świń, nie opłaca się.

A zboża? Ceny są dwa razy wyższe niż przed rokiem.

- Tu u nas mamy tak słabe gleby, że tylko żyto można siać, a żyto dało bardzo słabe plony. Tylko słomę zebraliśmy, bo ziarna w kłosach prawie nie było, mrozy zniszczyły. Śmiech, a nie zbiory mamy w tym roku, zbierzemy dwa razy mniej jak w zeszłym.

Cena nie wyrówna spadku zbiorów?

- Cena jest kolosalna, to prawda. Tylko że ja nie sprzedaję ziarna, wszystko idzie na pasze. Dla mnie ten rok jest niedobry, swojego ziarna mam mało, to jak będę musiał dokupić na paszę, dostanę po kieszeni, bo jest drogie, że strach.

Nie ma pan świń, na co panu pasza?

- Dla koni, krów. Mam 18 sztuk bydła. I dwie klacze ze źrebakami.

Konie do pracy w polu?

- Nie, sprzedaję źrebaki. To lepszy interes niż wszystko inne. Za dziesięciomiesięcznego źrebaka dostanę 2,5 tys. zł, a byka, by tyle dostać, trzeba karmić półtora roku.

Ile pan miał ziemi w 2004 r.?

- Miałem 4,5 ha.

A teraz?

- W sumie obrabiam 19 ha. I jest jeszcze 10 ha lasu.

Jak zmieniła się w tym czasie cena ziemi?

- O, wzrosła bardzo. Wpierw to nie można było znaleźć chętnego za 4 zł za metr, a dziś mniej jak 10 zł to nie ma nawet rozmowy. Ciągle jeżdżą kupcy po wsi i dopytują, czy ktoś nie sprzedaje.

Myśli pan o sprzedaży?

- Nie, po co? Trzymam dla dzieci, no i te dopłaty się bierze. Zresztą jak chce się pchać gospodarstwo do przodu, to ziemia jest potrzebna.

Co pan pcha do przodu?

- Wpierw to mleko, bo mówili, że to się opłaci, jak do Unii wejdziemy. Napchałem kafelków do obory, mam siedem krów mlecznych, dają 100 litrów dziennie. Mleko się opłaca, więcej jak złotówkę za litr płacą. Ale tak pokombinowali z tym kwotami mlecznymi, że nie wiem, jak będzie. Dali mi za małą kwotę i w zeszłym roku przekroczyłem ją o 37 proc. Karę zapłaciłem. W tym roku powiedzieli w agencji, że będą zwiększać kwoty, ale jak składałem papiery, to nawet nie dali mi wniosku do wypełnienia. Dają tylko tym, co w zeszłym roku przekroczyli swoje kwoty najwyżej o 30 proc.

Chyba lepiej nastawić się na bydło mięsne. Już w zeszłym roku jedną krowę zacieliłem bykiem rasy limousine, mięsnej. Jałówka wyszła jak tatuś - piękna sztuka, zupełnie niepodobna do naszych krów.

Sprzedał pan?

- A skąd! Trzymam do dalszego rozrodu. W tym roku pięć krów zacieliłem. Jak dobrze pójdzie, to byczki odchowam i sprzedam, a jałówki zatrzymam. Żeby na tę olimpiadę, co ma być u nas w 2012 r., było już spore stado [chodzi o piłkarskie Euro 2012]. Bo mówią, że na olimpiadę potrzeba będzie dużo dobrej wołowiny. Teraz za zwykłą krowę płacą po 2,8 zł za kilo, a za moją jałówkę mógłbym dostać już 4-5 zł.

Skorzystał pan z pieniędzy Unii na inwestycje?

- Nie, tylko z tych dopłat. Pytałem się w agencji, ale trzeba jakieś inwestplany robić. Tyle tych przepisów, że to nierealne. Albo mam za mało pieniędzy własnych, albo innych warunków nie spełniam. Nie jest łatwo coś skorzystać z tej Unii.

Co się jeszcze zmieniło w pana życiu przez te trzy ostatnie lata?

- Założyłem konto w banku, bo to był warunek, by dopłaty dostać. To wygodne, bo wpierw trzeba było co drugi dzień do mleczarni po pieniądze za mleko jeździć. Ale tak, to nic się nie zmieniło na wsi.

A drogi, wodociąg?

- Podobno ma być wodociąg w tym roku. Przydałby się, bo teraz, żeby mleko oddawać do spółdzielni, to muszę co pół roku na własny koszt badać wodę. Ale ja nie bardzo wierzę w te plany. Przyjechali, coś wytyczyli i cisza. Pewnie zrobią za rok. Miał być też asfalt, przed wyborami obiecywali. Dużo obiecują, a potem nikt na wieś nie przyjeżdża, zapominają o rolnikach.

Telefon pan ma?

- Tak, założyli dwa lata temu. Obiecywali stacjonarny, ale podobno się nie opłaciło, za mała wieś, i założyli radiowy.

A komputer?

- Kupiłem. Potrzebny dla dzieci, niech się uczą.

Ekonomiści twierdzą, że rolnicy najwięcej skorzystali na wejściu Polski do Unii.

- Broń Boże! Najwięcej skorzystały te handlarczyki, co jeżdżą po wsiach, tanio kupują świnie i bydło, a potem odsprzedają dwa razy drożej. Cały czas się tu kręcą, od tego sztukę, od innego dwie, nazbierają cały samochód i wywożą do Warszawy.

Podsumujmy te trzy lata. Co roku dostaje pan dopłaty obszarowe po blisko 500 zł za hektar. Konto w banku ułatwiło panu życie. W tym roku ma być wodociąg, w przyszłym asfalt. Ma pan telefon. Cena mleka jest dobra, ale rozwija pan hodowlę bydła mięsnego, bo bardziej się opłaca. Na Euro 2012 szykuje pan befsztyki. Myśli pan o hodowli koni, bo jeszcze bardziej się opłaca niż bydło mięsne. Zamiast 4,5 ha ma pan dziś 19 ha ziemi uprawnej. W razie kłopotów finansowych może pan sprzedać kawałek prawie trzy razy drożej niż przed wejściem do Unii, kupcy tylko czekają. Ale broń Boże nie jest lepiej. Czy coś opuściłam?

- No... nie. Można tak to powiedzieć.

Dla rolników należy się szacunek....Ten kto nie pracował na wsi, nie wie jaka to ciężka praca...

A i nie wszystko zależy od rolnika, jak pogoda nie będzie sprzyjać to zbiory będą słabe. Nie mówiąc już o takich katastrofach takich jak wyżej wspomniane przez niah opady gradu...Kilkaset hektarów upraw zostało doszczętnie zniszczonych. Niektórzy rolnicy ponieśli straty rzędu kilkuset tysięcy złotych....

Nie będzie juz nadprodukcji żywności

Ależ ja mam szacunek dla rolników a już na pewno dla ich pracy. Ale jakoś większość z nich nie może się pogodzić z tym, że PRL odeszło i (mam nadzieję) już nie wróci. Nie będzie juz nadprodukcji żywności i PGR-ów, gdzie najpeirw każdy pracował, a potem każdy kradł. Wszystkie te połacie ziemi uprawnej muszą zostać przekształcone w coś innego, kraj nie może sobie pozwolić na posiadanie takiej rzeszy rolników i jeszcze dopłacać do nich. Bo jak się okazuje, rolnicy nie płacą składki zdrowotnej. A jak idą do lekarza to płacę za to ja ze swoich podatków - bo dopłaca do tego państwo. Placę ja i miliony innych, płacących normalne składki. To jest oczywiście jawna niesprawiedliwość ale nikt się nie ośmieli ruszyć rolników, bo każdy doskonale wie, że dzięki nim można wygrać wybory i dostać się do ukochanego koryta.

Avx, czyzbys twierdzil ze praca na wsi jest niepotrzebna??? Tak wynika z Twojego komentarza o szacunku dla pracy...

Co do sytuacji rolnictwa w Polsce to jest ona niewesola,mamy dotacje-ok,ale dotacje to nie wszystko.Wiekszosc rolnikow jakos wychodzi na plus, ale wyobrazcie sobie ile wysilku trzeba w to wlozyc.

Mowisz ze kraj nie moze sobie pozwolic na posiadanie takiej ilosci rolnikow, moze bys to uzasadnil???

A moze lepiej cala ziemie uprawna przerobic na osiedla mieszkalne i uzaleznic sie od zywnosci z uni???

Mamy nadprodukcje? Nie mamy,

z tej prostej przyczyny ze bedzie trzymac nas za zoladki- albo bedzie tak jak my(unia) chcemy, albo wy(Polska) bedziecie glodowac.

juz teraz unia narzuca Polsce duzo nakazow,zakazow i wytycznych, i nie mowie tu akurat o rolnictwie, ale o polityce uni wobec naszego kraju w pojeciu calosciowym.

Nie bede juz wiecej sie udzielal w tej dyskusji. Jestem jeszcze mlody i chce uniknac problemow z cisnieniem,a to mi skacze za kazdym razem kiedy czytam posty domoroslych ekonomistow... Mamy nadprodukcje? Nie mamy, za to mamy zbyt duzy import. Przerzucic sie na inny sektor biznesu? Czesc juz to zrobila-Ci ktorzy mieli mozliwosci,ale sa tacy ktorzy po prostu takiej mozliwosci nie maja,i nie chce sluchac bzdur typu "dla chcacego nic trudnego".