Tytuł serii: Axis of time (Oś Czasu)
Tom 1: Weapons of Choice (Wybór broni)
Tom 2: Designated Targets (Wybór celów)
Tom 3: Final Impact (Ostateczny cel lub Ostateczne uderzenie)
Autor: John Birmingham
John Birmingham urodził się w 1964r. w Liverpool-u. Jednak uznawany jest za australijskiego autora, ponieważ wraz z rodzicami wyemigrował do kraju kangurów w 1970.r Dorastał w Ipswich, Queensland, a uczęszczał do college’u przy St Edmund's. Potem wyjechał do Brisbane by studiować na University of Queensland. W tym czasie pracował również jako badacz dla Departamentu Obrony. Nie ukończył rozpoczętych studiów prawniczych, poświęcając się za to twórczości pisarskiej. W późniejszym terminie uzyskał dyplom z zakresu stosunków międzynarodowych. Będąc jeszcze studentem prawa, miał zatargi z prawem, mianowicie został aresztowany z powodu marszu protestacyjnego w obronie „wolności słowa”.
Pierwsze publikacje Johna ukazywały się w „Semper Floreat”, studenckiej gazetce uniwersyteckiej. Był to cykl opowiadań pt. „Commander Harrison Biscuit”. Opowiadania te przyniosły mu zwycięstwo w konkursie młodych niezależnych pisarzy. Birmingham związany był krótko z „Australian Penthouse”, a to za sprawą kilku artykułów napisanych dla tegoż magazynu.
Najbardziej godne uwagi w dorobku Johna Birminghama są wspomnienia zatytułowane „He Died With A Felafel In His Hand” oraz ich kontynuacja „The Tasmanian Babes Fiasco”. Obydwie powieści przeniesiono na deski teatru, a w sztuce, która stała się najdłuższą w historii australijskich sztuk teatralnych, wystąpiło 36 bezrobotnych aktorów. Wśród innych dzieł Birminghama należy wymienić „The Search for Savage Henry”, kryminalną powieść ze znanym z wcześniejszych cykli opowiadań Harrisonem Biscuitem, „How To Be A Man”, humorystyczny przewodnik o współczesnej australijskiej męskości oraz kolekcja esejów o drapieżnym tytule „Off One's Tits”. Birmingham poświęcił również kilka lat studiując historię Sydney dla "Leviatan’a" – praca ukazała się w cyklu „the unauthorised biography of Sydney”. Ciekawą pozycję stanowią dwa przewodniki kieszonkowe, „The Felafel Guide to Getting Wasted” oraz „The Felafel Guide to Sex”, zawierające porady i spostrzeżenia wyniesione z życia i dotychczasowej pracy pisarskiej. Regularnie pisał artykuły o polityce, relacjach społecznych i sztuce, dla magazynu „The monthly”.
Duży rozgłos przyniosła Birminghamowi trylogia o alternatywnej historii II Wojny Światowej. Cykl trzech powieści pod wspólnym tytułem „Oś czasu” ukazywał się na przestrzeni lat 2004 – 2007. Na całość składają się trzy dzieła: „Wybór broni” („Weapons of Choice”), „Wybór celów” („Designated Targets”) oraz „Ostateczne uderzenie” („Final Impact”). Fabuła powieści opiera się o działania militarne prowadzone w czasie II Wojny Światowej przeciwko nazistowskim Niemcom głównie na terenie Europy, jak również na Pacyfiku, przeciwko bezwzględnym i oddanym Cesarzowi Japończykom. Jedne z głównych skrzypiec w orkiestrze gra Międzynarodowy Zespół Do Działań Militarnych, który w wyniku niekontrolowanego do końca eksperymentu naukowego, przenosi się z 2021r. do 1942r. w sam środek ówczesnej floty amerykańskiej zmierzającej w kierunku Midway. Najnowocześniejsze okręty wojenne floty admirała Kolhammera zmuszone są do krytycznej decyzji związanej z obroną własnych jednostek. Jak na ironię przeciwnikiem nie są Japończycy. Dalsze zdarzenia są nierozerwalnie związane z tranzytem Międzynarodowego Zespołu w przeszłość. Na gros decyzji podejmowanych przez czołowych przywódców mocarstw, takich jak Roosevelta, Churchilla, Stalina, Hitlera oraz Yamamotę, mają wpływ okoliczności o jakich nigdy nie przypuszczali, że mogą zaistnieć. Trudny orzech do zgryzienia maja również ludzie Kolhammera, zmuszeni do wykonania często kontrowersyjnych decyzji, nie do końca zgodnych z ich własnymi przekonaniami. Muszą oni borykać się również z niezrozumieniem ze strony współczesnych dotyczącym rasizmu, ksenofobi, wulgarnych uwag pod adresem kobiet – przełożonych, cwaniactwa i złodziejstwa. Technologia, którą przywieźli przybysze, przekracza możliwości percepcji współczesnych, ale widzą duże korzyści stąd płynące, które pomogłyby przechylić szalę zwycięstwa na stronę Aliantów. Wszyscy są szczególnie zainteresowani pozyskaniem broni atomowej, która niewątpliwie przyśpieszyłaby zwycięstwo jednej ze stron. Wyścig zbrojeń nabiera rumieńców, gdy okazuje się, że każda ze stron otrzymała od losu szerokie możliwości korzystania z technologii przyszłości. Bomba atomowa, bo o niej głównie mowa, w naszej wersji historii, zrzucona po raz pierwszy na Hiroszimę, a potem na Nagasaki, przypieczętowała kapitulację Japonii. W tym świecie, Amerykanie nie są jedynymi, którzy dysponują arsenałem nuklearnym.
Sposób opisywania szczegółów technicznych w powieści, dowodzi stosunkowo dużej wnikliwości i zaangażowania autora pod kątem wiedzy, zbierania materiałów, dbałości o spójność wszystkich części trylogii. Wydaje się, że niektóre fragmenty książki są mało ciekawe, wręcz nudne, trudne do przebrnięcia. Mam tu na myśli tematy związane z polityką, jednak były to sprawy szalenie delikatne, istotne i prowadzone z wielką pieczołowitością w czasie II Wojny Światowej (IIWŚ), przez każdą ze stron. Na uwagę zasługuje dobra znajomość wielu faktów z zakresu historii IIWŚ, misternie opleciona przez autora powieści fikcją literacką. To samo dotyczy postaci historycznych wymienianych w powieści.
„Oś czasu” potrafi szokować historią alternatywną i wzbudzać duże emocje, szczególnie jeśli chodzi o postępowanie naszych wschodnich sąsiadów, chociaż nazistom też niczego nie brakuje.
Jak to zwykle bywa, przy tak szerokiej tematyce, brakuje według mnie sensownego zakończenia lub wyjaśnienia wielu wątków rozwijanych przez całą powieść.
Biorąc pod uwagę fabułę i układ, „Oś czasu” przypomina trylogię Marcina Ciszewskiego (
www.1939.com.pl”, „www.1944.waw.pl”, „Major”), z tą różnicą, że tematyka związana z IIWŚ przedstawiona jest zdecydowanie dokładniej i spójniej. Niestety, i w tym przypadku odniosłem wrażenie niewykorzystania w pełni potencjału wojennego i technologii przywiezionych przez zespół Kolhammera. Powodów mogło być wiele. Indywidualne pobudki głównodowodzących, chęć zabrania tego co swoje, brak koordynacji działań – niesłychana przy takiej technice i możliwościach, krótkowzroczność, słowem każdy czytelnik na pewno coś doda do tej litanii.
Wojna jest świetnym interesem, szczególnie dla tych, którzy nie muszą walczyć na froncie.
W powieści pojawiają się osoby – będące na szczęście fikcją literacką, które jak kleszcze wysysają korzyści z tranzytu Międzynarodowych Sił, nie licząc się z nikim i niczym, obrastając w bezczelność, pogardę dla innych i coraz większą chciwość.
Ale są również charaktery czyste, uczciwe, mozolnie dążące do celu pomimo kłód rzucanych pod nogi i piętrzących się problemów, których w łatwy sposób można by uniknąć.
Myślę, że czytelnicy trylogii Ciszewskiego powinni sięgnąć po trylogię Birminghama. Uważam, że jest to ciekawa pozycja, a fantastyki jest w niej tyle co smaku w raku.