Krasicki Ignacy - "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"


Pierwsza polska powieść nowożytna, która, jak sam tytuł sugeruje opisuje koleje życia Mikołaja Doświadczyńskiego – typowego polskiego szlachcica. Nie jest to jednak dzieło wychwalające ich cnoty, a wręcz przeciwnie. Krasicki próbuje wytknąć błędy szlachcie, a także pokazać kruchość i nieudolność systemu politycznego w ówczesnej, XVIII wiecznej Polsce. Piętnuje również obyczajowość, boleje nad tym, że społeczeństwo jest zapatrzone na zachód i ślepo przyjmuje wszystkie wzorce, nie będąc jednocześnie użytecznym ojczyźnie. Posłużył się w tym celu porównaniem rzeczywistości w Polsce do utopijnej wizji wyspy Nipu, na którą trafia główny bohater.

Opowieść podzielona została na trzy księgi, które odpowiadają poszczególnym etapom życia Mikołaja.
W księdze pierwszej natrafiamy na opis życia w Polsce, edukację młodego jeszcze bohatera, widzimy nieudolność i wręcz śmieszność sądownictwa, a także wytknięte wady dotyczące wychowania młodego pokolenia.
Księga druga to opis życia na wyspie Nipu – utopii, na którą główny bohater dostaje się w wyniku zatopienia statku, którym płynął.
Trzecia, ostatnia księga, to opis konfrontacji odmienionego człowieka z rzeczywistością. Próba życia według ideałów nipuańskich w społeczeństwie zdecydowanie materialistycznym.

Moim zdaniem jest to opowieść niezwykle ciekawa, z pewnością godna przeczytania. Rzeczą działającą na korzyść „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków” jest zawarty tam zarówno humor jak i głębsze przemyślenia. Pomimo upływu ponad dwustu lat od pierwszego wydania, wiele spostrzeżeń jest nadal aktualnych...